Cinsiyyət hesablama nədir?
Cinsiyyət hesablama nədir və hamiləlikdə dəqiq cinsiyyət hesablama necə mümkündür?
Hamiləlik xəbəri ailəyə sevinc gətirən ən dəyərli anlardan biridir. Bu sevincin ardınca isə valideynlərin maraqla gözlədiyi sual gəlir: “Qız olacaq, yoxsa oğlan?” Məhz bu səbəbdən hamiləlik dövründə cinsiyyət hesablama üsulları ən çox axtarılan mövzulardan birinə çevrilir. Bir çox valideyn elmi, ənənəvi və hətta folklor üsullarına qədər müxtəlif sınaqlar edir. Lakin hansı metodun doğru, hansının sadəcə təxmin olduğunu bilmək çox vacibdir. Bu yazıda dəqiq cinsiyyət hesablama barədə tibbi məlumatları, ənənəvi hesablamaları, yanlış bilinənləri və həkim tövsiyələrini geniş şəkildə izah edirik.
Cinsiyyəti müəyyən edən əsas amil nədir?
Bir çoxları düşünür ki, uşağın cinsiyyəti ananın həyat tərzindən, qidalanmasından və ya mayalanma günündən asılıdır. Halbuki tibbi baxımdan uşağın cinsiyyətini təyin edən yeganə faktor xromosomlardır. Ana yalnız X xromosomu ötürür. Ata isə ya X, ya da Y xromosomu verə bilər.
-
X + X → qız
-
X + Y → oğlan
Yəni uşağın cinsiyyəti tam olaraq atanın spermasından asılıdır. Bu səbəbdən heç bir təqvim, qida və ya mövqe cinsiyyətə qarışa bilmir. Buna baxmayaraq cinsiyyət hesablama metodlarının əksəriyyəti əyləncə məqsədi ilə istifadə olunur.
Dəqiq cinsiyyət hesablama tibbi üsullarla necə əldə edilir?
Əgər valideynlər dəqiq cinsiyyət hesablama istəyirlərsə, bunu yalnız tibbi üsullar təmin edə bilər. Gəlin ən etibarlı üsullara daha geniş nəzər salaq.
⭐ 1. Ultrasəs müayinəsi (ən çox istifadə olunan üsul)
Hamiləliyin 12–16-cı həftələri arasında həkimlər USM vasitəsilə cinsiyyəti təyin edə bilir. Bəzən uşağın duruşu və ya inkişaf mərhələsi nəticəni gecikdirə bilər.
Üstünlükləri:
-
təhlükəsiz və ağrısızdır
-
inkişafı da eyni anda yoxlayır
-
geniş yayılmışdır
Dəqiqlik: 95–98%
⭐ 2. NIPT testi – ən dəqiq cinsiyyət hesablama üsulu
NIPT testi (Non-Invasive Prenatal Test) hamiləliyin 10-cu həftəsindən edilə bilər. Ananın qanında dövr edən fetal DNT analiz olunur və uşağın cinsiyyəti tam dəqiqliklə müəyyən edilir.
Üstünlükləri:
-
heç bir risk yoxdur
-
99%-ə qədər dəqiqlik
-
genetik xəstəlikləri də aşkar edir
Bu səbəbdən bir çox mütəxəssis ən dəqiq cinsiyyət hesablama üsulu kimi NIPT testini tövsiyə edir.
⭐ 3. CVS və Amniosentez – 100% dəqiqlik
Bu testlər yalnız tibbi zərurət olduqda edilir (genetik risk, qüsur şübhəsi və s.).
Dəqiqlik: 100%
Hər iki prosedur müdaxilə tələb etdiyinə görə yalnız həkim göstərişi ilə aparılır.
Ənənəvi cinsiyyət hesablama üsulları nə qədər etibarlıdır?
İnternetdə və sosial mediada valideynlərin çox istifadə etdiyi bir çox üsullar var. Onlara geniş baxaq.
🌿 Çin cinsiyyət təqvimi
Ana yaşı və mayalanma ayına əsasən nəticə verir. Min illərdir istifadə olunsa da, elmi əsasları yoxdur. Təxmin xarakterlidir.
🌙 Maya təqvimi
Ananın doğum ili və ayını əsas götürür. Əyləncə xarakterli olsa da, dəqiq cinsiyyət hesablama üçün yararlı deyil.
💧 Qan yenilənməsi üsulu
Valideynlərin qan yenilənmə dövrlərinə əsaslanır. Populyardır, amma tibbi dəqiqliyi yoxdur.
✨ Üzdən oxuma, qarının forması, hamiləlikdə istəklər və s.
Mədəniyyətlər arasında geniş yayılıb. Ancaq hamısı təxminə əsaslanır.
Bu üsullar maraqlı və əyləncəlidir, lakin nəticəni təsdiqləmək üçün tibbi üsullara etibar edilməlidir.
Cinsiyyət hesablama niyə valideynlər üçün bu qədər vacibdir?
Cinsiyyəti bilmək valideynlərə bir çox üstünlük verir:
-
psixoloji hazırlıq
-
ad seçimi
-
otaq dekorasiyası
-
geyim və əşyaların planlanması
-
genetik xəstəlik riskinin qiymətləndirilməsi
-
ailə içi motivasiya və həyəcan
Bir çox ailə üçün cinsiyyəti öyrənmək hamiləliyi daha həyəcanlı edir.
Online cinsiyyət hesablama alətləri nə dərəcədə doğrudur?
Bir çox sayt ana yaşı, təqvim ayı, mayalanma tarixi kimi məlumatlarla cinsiyyət hesablama kalkulyatoru təqdim edir. Bu cür kalkulyatorlar:
-
əyləncə üçündür
-
dəqiq deyil
-
tibbi diaqnostika deyil
-
nəticəni təsdiqləmir
Əgər dəqiq cavab lazımdırsa, tibbi müayinə şərtdir.
Cinsiyyəti əvvəlcədən bilmək nələrə təsir edir?
Hamiləlik müddətində cinsiyyətin əvvəlcədən bilinməsi bəzi hallarda çox faydalıdır. Məsələn:
-
X və Y xromosomları ilə bağlı xəstəliklərdə risk analizi
-
Ailə mühitinin psixoloji hazırlığı
-
Geyim və əşya xərclərinin planlanması
-
Qardaşların adaptasiyası
-
Həkim tərəfindən istiqamətləndirmə
Bu səbəbdən valideynlər təkcə maraq üçün deyil, həm də praktiki məqsədlər üçün cinsiyyəti bilmək istəyirlər.
Cinsiyyət hesablama haqqında yanlış inanclar
İllərdir insanlar arasında yayılan, lakin tibbi olaraq təsdiqlənməmiş bəzi inanclar var. Gəlin geniş şəkildə baxaq:
-
Qarın aşağı formada olarsa oğlan olur → yanlış
-
Hamilə gündüz daha yorğun olarsa qız olacaq → elmi yox
-
Ana çox şirin istəyirsə qız, duzlu istəyirsə oğlan olur → mif
-
Ana daha gözəlləşirsə oğlan, çökürsə qız olur → şans təsadüfü
Bu inanclar nəsillərdən-nəsillərə keçsə də, dəqiq cinsiyyət hesablama ilə heç bir bağlılığı yoxdur.
Cinsiyyəti müəyyən etmək üçün ən doğru addım nədir?
Əgər valideynlər 100%-ə yaxın doğru cavab istəyirlərsə, yalnız bu üç addım etibarlıdır:
-
10-cu həftədən sonra NIPT testi
-
12–16-cı həftədən etibarən ultrasəs
-
zərurət varsa genetik testlər
Bundan başqa bütün üsullar təxmin xarakterlidir.
