Süd sümükləri gücləndirir, yoxsa zəiflədir?
Südün insan orqanizminə təsirini mütəxəssislər illərdir araşdırır. Nəticələri təqdim edirik.
Sümüklərin inkişafında çox mühüm yeri olan süd insan sağlamlığı üçün çox önəmlidir. Xüsusilə uşaqların inkişaf dövründə içdikləri süd sağlam yuxunun ən əsas elementidir. Keyfiyyətli yuxunun ən əhəmiyyətli faktoru olaraq bilinən süd hər kəsin istehlak etməsi lazım olan qidadır.
Uşaqlığımızdan bu yana sümükləri gücləndirmək üçün süd içməyin vacibliyi haqqında fikirlər eşidirik. Süd kalsiumla zəngindir. Kalsium isə sümüyün möhkəmliyi baxımından vacib mineraldır. Südün sümükləri gücləndirdiyini isbat etmək o qədər də asan deyil.
Bunu sübut eymək üçün iki qrup insanı sınaqdan keçirmək lazımdır. Bir qrup insan illərlə süd istifadə etməli, digər qrup isə süd görünüşündə olan plasebo içməlidir. Sonra isə azı 10 il gözləyərək davamlı olaraq süd içənlərdə daha az sümük qırılmasının aşkarlanıb-aşkarlanmadığını öyrənmək lazımdır.
77 min tibb bacısı üzərində 10 il təcrübə aparılıb. Həftədə 1 stəkan süd içənlərlə daha çox süd içənlər arasında qol və omba sümüklərinin qırığı müqayisə olunub. Önəmli fərq aşkarlanmayıb.
Təsiri 2 il davam edir
330 min kişi üzərində aparılan araşdırmada da oxşar nəticə əldə olunub.
Bu sahədəki 15 fərqli araşdırma 2015-ci ildə Yeni Zelandiyalı mütəxəssislər tərəfindən incələnib. Süd içməklə yanaşı, kalsiumla zəngin dietanın sümümklərdəki kalsium miqdarını artırdığı, lakin sonra bu artımın dayandığı məlum olub.
Yeni Zelandiyalı qrup 51 araşdırmanı incələyərək kalsiumun üstünlüyü ilə mənfi cəhətlərini müqayisə edib. Sümüklərdəki güclənmənin bir-iki il sonra dayandığı qənaətinə gəlinib.
Kalsium sümüyün yaşlanmasıyla bağlı deformasiyasının qarşısını almır, yavaşıdır. Eyni hesabat fərqli ölkələrdə araşdırıldıqda gündəlik kalsium miqdarı baxımından fərqli tövsiyələr ortaya çıxıb. Məsələn, ABŞ-da tövsiyə olunan miqdar İngiltərə və Hindistandakından 2 dəfə çox olub. ABŞ tövsiyəsində gündə 3 stəkan süd içmək öz əksini tapıb.
2014-cü ildə İsveçdə aparılan araşdırmada gündə 3 stəkandan artıq süd içməyin sümüklərə zərər verə biləcəyi məlum olub.
Uppsala Universiteti və Karolinska İnstitutunun apardığı araşdırma zamanı insanlardan 1987-ci ildə nə qədər süd içdikləri soruşulub. Eyni sual 1997-ci ildə də təkrarlanıb.
Pendir və qatıq süddən daha faydalıdır?
İnsanlardan əvvəlki illərdə nə qədər süd içdikləri soruşulduqda bunu doğru təxmin etmək mümkün olmaya bilər. Süddən istifadə fərqli şəkildə ola bilər.
Belə araşdırmalarda ən böyük problem burada da özünü göstərir. İki olay həqiqətən bir-birilə əlaqəlidir?
Araşdırmada həmçinin pendir və yoğurt istifadəsinin sümüklərin daha az sınmağına səbəb olduğu da müəyyənləşib.
Beləliklə, məlum olur ki, süd içməyə davam etmək problem yaratmaz. Süd sümüklərə müsbət təsir göstərə bilər. Lakin bu təsir uzun müddət davam etməyəcək.
Sümük sağlamlığı baxımından digər üsulları da tətbiq etmək lazımdır. Günəş işığının az olduğu yerlərdə qışda D vitamini qəbul etmək vacibdir.
Sütün faydaları;
- Mide hastalıklarına iyi gelir.
- Gelişmeyi ve büyümeyi sağlayan sütün, vücuda kuvvet vererek, kemiklerin sağlamlaşmasına ve kemik erimesini önlemeye yardımcı olduğu belirtilebilir.
- Cildin yaşlanmasını ve yıpranmasını önler.
- Mikropların sebep olduğu mikroplara karşı vücudun direnç kazanmasına yardımcı olur.
- Diş çürüklərinə çox xeyirlidir.- Beyin üçün çox faydalıdır.
- Beynin ehtiyac duyduğu enerjini təmin etməyə kömək edir.
- Dırnaqların möhkəm şəkildə uzanması üçün faydalıdır.
- Orqanizmdə ödem əmələ gətirən mayelərin yığılmasının qarşısını alır.
- İshalı sağaldır.
- Saçların uzanmasına kömək edir.
Süd içmək nəyə faydalıdır?
- Süd; Fosfor, kalsium, maqnezium və zülal baxımından çox zəngin tərkibə malikdir. Bu qida dəyərləri sağlam böyümə və inkişaf üçün lazım olan kalsiumu ehtiva edir.
Süd qan təzyiqini aşağı salmağa kömək edir. Tərkibindəki kalium ilə qan təzyiqini sağlam bir miqdarda saxlayır. Bunun sayəsində insult riskini minimuma endirir. Hər gün müntəzəm olaraq istehlak edildikdə ürək sağlamlığını qorumağa kömək edir.
- Süd az yağlı olduqda və davamlı olaraq istehlak edildikdə, diabet riskini minimuma endirir.
- Axşam yeməyindən sonra və ya səhər acqarına istehlak edilən süd bağırsaqların hərəkətinə kömək edərək yağ yandırılmasını sürətləndirir. Bir çox pəhriz siyahısına qəlyanaltı kimi süd daxildir.
