Hz. Məhəmmədin həyatı | Məkkə və Mədinə dövrünün hadisələri
Məkkə və Mədinə illəri peyğəmbər əfəndimizin həyatında böyük əhəmiyyət kəsb edir. Doğulduğundan Mədinəyə hicrət etməsinə qədər keçən dönəm Məkkə dövrü adlanır. Peyğəmbərimizin həyatı haqqında maraqları sizə təqdim edirik.
Hz. Məhəmmədin Məkkə illəri
Məkkə illəri Hz. Məhəmmədin doğulmasından etibarən başlayır və Mədinəyə köçməsinə qədər davam edir. Bu müddətdə bir çox vacib hadisələr baş verib. İlk vəhylər Məkkədə olarkən gəlib. İslamın ilk təbliğatı da burada edilib. Yenə də bu şəhərdə peyğəmbər bütpərəstlərin qarşısında bəzi möcüzələri göstərib. Hz. Məhəmmədin Məkkədə yaşadığı illərə aid vacib hadisələr aşağıdakılardır.
1. İlk vəhy
Hz. Məhəmməd cəhalət təbliğinin yaxından şahidi olub və bu vəziyyət ona çox təsir edib. Tək qalmaq və bu barədə düşünmək üçün Hira dağına səfər edib. 610-cu ildə Ramazan ayında Hira dağında olduğu gün bir Cəbrail tərəfindən ona ilk vəhy göndərilib. Bu şəkildə ilk peyğəmbərlik dövrü başlayıb.
2. İslama dəvət
Rəbbimiz peyğəmbərliyinin ilk 3 ilini gizli şəkildə insanları islama dəvət edib və yalnız inandığı insanlara İslamı izah edib. 3 ildə yalnız 30 nəfər müsəlman olub. 4-cü ildə Allah ona İslamı açıq şəkildə təbliğ etməsini əmr edib. Bundan sonra bütün insanları İslam dininə dəvət etməyə başlayıb.
3. Həbəşistan hicrətləri
İslam dilə gətirildikdən sonra peyğəmbərə inananlar böyük əzablar görməyə başlayıblar. Yasir ailəsinin qətlə yetirilməsindən sonra peyğəmbər müsəlmanların işgəncədən qurtulmaları üçün Məkkəni tərk etməyinə icazə verib və bir qrup insanı Həbəşistana göndərib. Bu köç İslamın yayılması üçün çox mühüm bir addım idi.
4. İsra Merac hadisəsi
Peyğəmbərliyinin ən çətin dövrlərində möcüzəvi bir hadisə baş vermiş peyğəmbər əfəndimiz Məkkədəki Məscidül-Həramdan Qüdsdəki Məscidül-Əqsaya aparılıb. Gecə səfəri mənasını verən bu hadisə göylərə yüksəlmə mənasını verən Merac sözü ilə ifadə edilir. Hz. Məhəmməd bu hadisədə yarıyuxulu halda Meraca yüksəlib, Təyyihat duası oxunub və İslamın əsası olan beş rükət namaz bu hadisədə əmr edilib.
5. Taifə səyahət
Zülmlər dayanmadan davam edirdi. Peyğəmbər övladlığa götürdüyü oğlu Zeydi götürüb qonşu Taif şəhərinə getdi, məqsədi oradakılara İslam dinini anlatmaq idi. Amma orada da eyni hadisələrlə üzləşdi. Kin və nifrətlə dolu insanlar bu qonaqları məsxərəyə qoydular və şəhərdən çıxana qədər onları daşqalaq etdilər.
6. Mühacirlərin Mədinəyə hicrət etməsi
Məkkədə müsəlmanlar çox əzab çəkirdilər. Mədinədə isə müsəlmanların sayı get-gedə artırdı. Allahın izni ilə bütün müsəlmanlar Mədinəyə hicrət etməyə başladılar. Peyğəmbər əfəndimiz ə Əbu Bəkr onlara qurulan tələdən qurtularaq Mədinəyə hicrət etdilər və bununla da Məkkə dövrü sona çatdı.
Hz. Məhəmmədin Mədinədə illəri
Məkkədən hicrət etməklə Məkkə dövrü başa çatdı və İslam üçün yeni bir dövr başladı. Bundan sonra İslamın yayılması üçün bütün işlər Mədinədən davam etdirilirdi. Hz. Məhəmmədin və İslam dinini qəbul edənlərin Mədinəyə hicrəti 622-ci ildə baş verib. İslam dövlətinin yolu açıldı. Hz. Məhəmməd Mədinə şəhərində bir çox işlər görüb və dini təbliğ edib. Onun Mədinədə olduğu illərdə baş verən mühüm hadisələr aşağıdakılardır.
1. Mədinədə islam icmasının təşəkkülü üçün gördüyü işlər
Peyğəmbərimiz yeni bir icma formalaşdırmaq üçün ilk olaraq Məkkədən hicrət edən mühacirlərlə Mədinədə yaşayan müsəlmanlar arasında qardaşlıq bağı qurdu. İslami fəaliyyətlərin daha rahat həyata keçirilməsi üçün Məscid tikdirmək qərarına gəldi. Mədiyə müqaviləsi yerinə yetirildi, ilk siyahıya alma keçirildi və Mədinədə müsəlmanlar öz siyasi müstəqilliklərini elan etdilər.
2. Hudeybiyyə müqaviləsi
Məkkənin fəthini asanlaşdıran bu müqavilə Hz. Məhəmməd və müsəlmanların Kəbəni ziyarət etmək üçün yola düşməsi, lakin Qureyşlilər tərəfindən Məkkəyə daxil olmalarının qarşısı alındıqdan sonra bağlanıb.
3. Məkkənin fəthi
630-cu ildə Məkkənin fəthi ilə İslam sürətlə yayıldı və Məkkə bütlərdən təmizləndi. Qureyşlilərin müqaviləni pozması nəticəsində baş verən Məkkənin fəthi böyük bir qələbə ilə nəticələndi.
4. Vida həcci və xütbəsi
Hicrətin 10-cu ilində peyğəmbərimiz həcc vəzifəsi üçün Məkkəyə gedib. Bu, onun sonuncu səfəri olduğundan, “Vida həcci”, burada müsəlmanlar qarşısında çıxışı isə “Vida xütbəsi” adlanır.
5. Hz. Məhəmmədin vəfatı
Vida həccindən sonra Hz. Məhəmməd Mədinəyə qayıtdı və 632-ci ildə 63 yaşında orada vəfat etdi. Hz. Məhəmmədin vəfatından sonra müsəlmanlar böyük bir kədərə düçar oldular. Bundan sonra İslam dövləti üçün 4 xəlifə dövrü başlandı.
