Qızılca necə olur? 🤒

Qızılca necə olur? Əlamətləri, səbəbləri və müalicəsi haqqında ətraflı məlumatı təqdim edirik.

Qızılca, həm uşaqlar, həm də böyüklər arasında rast gəlinən, virus mənşəli bir yoluxucu xəstəlikdir. Bu xəstəlik adətən hərarət, öskürək, boğaz ağrısı və dəri səpkiləri ilə müşahidə olunur. İnsanlar çox vaxt “Qızılca necə olur?” və ya “Qızılca neçə günə sağalır?” suallarını verirlər.

Əslində, qızılca “Measles virusu” adlı virus tərəfindən törədilir və çox tez yayılır. Gəlin baxaq, bu xəstəlik necə yaranır, necə keçir və ondan qorunmaq üçün nə etməliyik.

Uşaqlarda qızılca xəstəliyi necə başlayır? 👶

Uşaqlarda qızılca xəstəliyi adətən virusla təmasdan sonra 8–12 gün ərzində ortaya çıxır. Virus hava-damcı yolu ilə – yəni öskürən, asqıran və ya danışan xəstədən başqasına keçir.

Peyvənd olunmamış uşaqlar bu virusa qarşı daha həssasdır. Virus bədənə daxil olduqdan sonra orqanizmdə çoxalır və bir neçə gün sonra qızılca əlamətləri özünü göstərir.

Uşaqlarda qızılca əlamətləri hansılardır?

Uşaqlarda qızılca əlamətləri yüngül soyuqdəymə kimi başlayır, lakin bir neçə gün sonra fərqli simptomlarla davam edir:

• Hərarət 38–40°C arasında yüksəlir,

• Quru öskürək və boğaz ağrısı yaranır,

• Burun axır, uşaq asqırır,

• Gözlər qızarır və işığa qarşı həssas olur,

• Uşaqda halsızlıq və yuxululuq yaranır.

Daha sonra ağızın içərisində ağ nöqtələr (Koplik ləkələri) əmələ gəlir. Bu, qızılcanın ən xarakterik əlamətidir. Bir neçə gün sonra qızılca səpkiləri bədəndə görünməyə başlayır.

Qızılca səpkiləri necə olur və nə vaxt çıxır? 

Valideynlər çox vaxt “Qızılca səpkiləri necə olur?” sualını verirlər.
Səpkilər adətən hərarət artdıqdan 2–3 gün sonra yaranır.

Əvvəlcə səpkilər üz və boyun hissəsində görünür, daha sonra bədənə, qollara və ayaqlara yayılır.
Qızılca səpkiləri tünd qırmızı və ya çəhrayı rəngdə olur. Bəzən bu səpkilər birləşərək bədənin böyük hissəsini örtür.

Səpkilər adətən 3–5 gün sonra tədricən solur. Bu dövrdə uşağın vəziyyəti yaxşılaşmağa başlayır, amma o hələ də zəif ola bilər.

Böyüklərdə qızılca necə olur və necə keçir? 👨‍🦰

Böyüklərdə qızılca uşaqlara nisbətən daha ağır keçir. Xüsusilə peyvənd olunmamış şəxslərdə xəstəlik daha kəskin simptomlarla özünü göstərir.

Böyüklərdə aşağıdakı əlamətlər olur:

• Güclü baş ağrısı,

• Hərarət 40°C-yə qədər yüksəlir,

• Gözlərdə yanma və sulanma,

• Öskürək və boğazda ağrı,

• Qulaq və sinə ağrısı.

Böyüklərdə qızılca bəzən qulaq infeksiyası, ağciyər iltihabı və ya sinusit kimi fəsadlara səbəb ola bilər. Buna görə mütləq həkim nəzarəti vacibdir.

Qızılca zamanı nə etməli? ⚠️

Əgər uşaqda və ya böyüklərdə qızılca simptomları müşahidə olunursa, ilk növbədə həkimə müraciət etmək lazımdır. Evdə isə bu qaydalara əməl etmək vacibdir:

1. İstirahət – uşaq və ya böyüklər çox yatmalıdır.

2. Bol maye qəbulu – su, şorba, meyvə şirəsi və bitki çayı.

3. Hərarəti nəzarətdə saxlamaq – paratsetamol və ya ibuprofen istifadə edilə bilər.

4. Gözləri işıqdan qorumaq – qızılca zamanı gözlər çox həssas olur.

5. Səpkilərə toxunmamaq – qaşımaq və ya cızmaq olmaz.

6. Vitaminlərlə qidalanmaq – A və C vitaminləri immuniteti gücləndirir.

Uşaq məktəbə və ya bağçaya yalnız tam sağaldıqdan sonra qayıtmalıdır, çünki qızılca çox yoluxucudur.

Qızılca müalicəsi necə aparılır? 💊

Qızılca müalicəsi simptomlara yönəlir, çünki bu xəstəliyin virusuna qarşı xüsusi dərman yoxdur. Həkimlər adətən xəstənin vəziyyətinə uyğun yüngülləşdirici vasitələr təyin edirlər.

Müalicə zamanı:

• Hərarət salıcılar (Paratsetamol, İbuprofen),

• Vitamin A əlavələri,

• Bol istirahət və maye qəbulu,

• Burun və boğaz spreyləri,

• Antibiotiklər (yalnız əlavə infeksiya varsa).

Əgər qızılca uşaqlarda və ya böyüklərdə çox ağır keçirsə, bəzən xəstəxana müalicəsi tələb olunur.

Qızılca neçə günə sağalır? ⏱️

Əksər hallarda qızılca 10–14 günə sağalır.
Xəstəliyin mərhələləri belədir:

• 1–3-cü günlər: Hərarət, öskürək, burun axması.

• 4–6-cı günlər: Qızılca səpkiləri bədəndə yayılır.

• 7–10-cu günlər: Səpkilər solmağa başlayır, uşaq özünü yaxşı hiss edir.

• 10–14-cü günlər: Bədən tam bərpa olur və immunitet yaranır.

Bəzi uşaqlarda bu proses bir az qısa, böyüklərdə isə bir qədər uzun çəkə bilər.

Qızılcadan necə qorunmaq olar? 🛡️

Qızılcadan qorunmağın ən etibarlı yolu MMR peyvəndidir. Bu peyvənd həm qızılca, həm də məxmərək və kabakulakxəstəliklərinə qarşı qoruma yaradır.

Peyvənd adətən iki dəfə vurulur:

• 12–15 aylıqda,

• və 4–6 yaş aralığında.

Peyvənd olunan uşaqların 95–97%-i bu xəstəliyə qarşı immunitet qazanır. Əlavə olaraq:

• Xəstə şəxslərlə təmasdan uzaq qalmaq,

• Otağı havalandırmaq,

• Əlləri tez-tez yumaq,

• Sağlam qidalanmaq və kifayət qədər yatmaq da vacibdir.

Qızılca həm uşaqlarda, həm də böyüklərdə müşahidə oluna bilən, lakin düzgün qulluq və həkim nəzarəti ilə qısa müddətdə sağalan bir xəstəlikdir.

Qısaca desək:

• Uşaqlarda qızılca xəstəliyi yüngül, lakin diqqət tələb edən bir prosesdir.

• Böyüklərdə qızılca daha ağır keçə bilər.

• Qızılca səpkiləri əvvəl üzdə çıxır, sonra bütün bədənə yayılır.

• Qızılca müalicəsi simptomlara yönəlir, əsas məqsəd orqanizmi gücləndirməkdir.

• Qızılca zamanı nə etməli – istirahət, maye və vitamin qəbul etmək vacibdir.

• Qızılca neçə günə sağalır – adətən 10–14 günə.

Ən vacibi vaxtında peyvənd olunmaq və xəstəlik zamanı həkim nəzarətində qalmaqdır.

Yazar: İlk yazar