Körpələrin və uşaqların hərarəti neçə dərəcə olmalıdır?
Yüksək hərarət (qızdırma) bədən temperaturunun periodik dəyişiklikdən çox olmasıdır. Bədən istiliyi ölçüldüyü zamana, ölçüm edilən bədən nahiyəsinə və insanın yaşına görə fərqlənir. Santral bədən istiliyi beyindəki istilik requlyasiya mərkəzi olan hipotalamus tərəfindən 37 C olaraq qorumağa çalışır. Viral infeksiyaların inkişafı əsnasında simptom kimi rast gəlinən yüksək hərarət həm də koronavirusun əlamətləri arasındadır. Uzman dr. Hakan Onur uşaqlarda və körpələrdə yaranan yüksək hərarətlə bağlı məlumat verib.
Uşaqlarda və körpələrdə hərarət neçə dərəcə olmalıdır?
Bədən istiliyi xarici və daxili istiliyə ayrılır. Xarici istilik bədənin səthinin istiliyidir və əsasən qoltuq altı və alından ölçülür. Daxili istilik isə orqanların istiliyidir və əsasən xarici istilikdən 1 dərəcə yüksək olur. Rəqəmsal termometri qoltuq altına yerləşdirməklə ölçülür. Ümumilikdə 40,1 dərəcədən artıq bədən temperaturu dərhal dəyərləndirilməlidir. Ən yaxın səhiyyə ocağına müraciət olunmalıdır.
Hərarətin yüksək olduğu necə bilinir?
Narahatlığın artması, iştahın azalması əsas əlamətlər arasındadır. Ancaq yenə də hərarət dəqiq şəkildə ölçülməlidir.
Hansı vəziyyətlərdə yüksək hərarətdən şübhələnilməli və həkimə müraciət olunmalıdır?
- Körpənin iki aylıqdan kiçik olması
- Hərarətin 40 dərəcədən yüksək olması
- Körpənin dayanmadan ağlaması
- Çətin oyandırmaq
- Dəridə töküntü olması
- Uşağın xəstəhal görünüşü
- Udqunma çətinliyi
Hərarət necə ölçülür? İlk müdaxilə necə olmalıdır?
Əgər uşaqda normadan artıq hərarət varsa və onun ümumi vəziyyəti pis deyilsə, ona davamlı şəkildə çoxlu maye içizdirmək və temperaturunun azalması üçün paltarlarını çıxarmaq lazımdır.
Həkimə nə zaman müraciət edilməlidir
Hərarət orqanizmə daxil olan infeksion patogenlərə qarşı inkişaf edən normal fizioloji bir reaksiyadır və infeksiya ilə mübarizədə vacib rol oynayır. Hərarət əsasən ev şəraitində düşürülsə də, bəzən ciddi infeksiyaların nəticəsi kimi meydana çıxa bilər. Buna görə hərarəti yüksək olan uşaq 24 saat ərzində həkim nəzarəti altında olmalıdır.
Hərarətin koronavirusa və ya qrip görə yüksəldiyini anlamaq olarmı?
Hərarət bədənin infeksiyalara qarşı apardığı mübarizəni gücləndirən, həyəcan mexanizmlərini hərəkətə gətirən bir vasitədir. Bütün viral infeksiyalar zamanı hərarət yüksələ bilər. Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatının (ÜST) məlumatına görə 4 yaşınadək olan uşaqların ildə 5-8 dəfə hərarətin yüksəlməsi ilə bağlı problemləri ola bilər və bunların 70-75 %-i viral infeksiyalarla əlaqəlidir. Bu virusları aşkarlamaq üçün qandan, burun və boğaz yaxmasından nümunələr götürülür. PCR üsulu ilə virus izolyasiyası aparılır.
Uşaq xəstəlikləri mütəxəssisinə müraciət olunmalı və körpənin ümumi müayinəsi aparılmalıdır. Buna görə müalicə tətbiq edilməlidir.
Uşaqlarda hərarət necə aşağı salınır?
Hərarətin salınması üçün ilk olaraq körpənin əynini seyrəltmək və ilıq su ilə üz-gözünü islatmaqdır. Qızdırmanı salan ən güclü dərman preparatlarından biri kimi parasetamol istifadə etmək olar.
Soyuq su, buz, spirt, sirkə tətbiqi yalnız dərinin üstündə soyutma yaradır və beyinə üşütmə xəbərdarlığı göndərir. Buna görə də hərarət daha da artaraq ciddi nəticələrə səbəb ola bilər. Hərarəti artan bədənin metabolizması sürətlənir. Buna görə bol maye qəbul etmək lazımdır. Əgər uşağın ümumi vəziyyəti yaxşı deyilsə, xəstəxanaya yerləşdirilməli və orada uyğun qaydada müalicə almalıdır.
