Skolioz həkimi
Skolioz həkimi kimdir və nə ilə məşğul olur?
Skolioz həkimi onurğanın yana əyilmə deformasiyası olan skoliozun diaqnostika və müalicəsi ilə məşğul olan mütəxəssisdir. Skolioz həkimi onurğanın əyriliyini qiymətləndirərək həm uşaqlarda, həm də böyüklərdə yaranan bu problemi erkən mərhələdə aşkar etməyə çalışır. Skolioz çox vaxt ilkin mərhələdə ağrı vermədiyi üçün xəstələr uzun müddət bunu hiss etmir, lakin skolioz həkimi müayinəsi ilə əyrilik vaxtında müəyyən olunur və inkişafın qarşısı alınır. Bu sahədə çalışan skolioz həkimi həm rentgen, həm də fiziki müayinə ilə onurğanın vəziyyətini detallı qiymətləndirir.
Skolioz həkiminə nə zaman müraciət edilməlidir?
Çiyinlərin qeyri-bərabər görünməsi, bir tərəfə əyilmə, bel nahiyəsində asimmetriya, uzanarkən qabırğa qabarıqlığı, tez yorulma və ya hətta bel ağrısı kimi əlamətlər görünürsə, skolioz həkiminə gecikmədən müraciət edilməlidir. Uşaqlarda böyümə dövrü sürətli olduğundan skolioz həkimi xüsusilə 7–16 yaş aralığında mütəmadi nəzarəti tövsiyə edir. Skolioz inkişaf edən xəstəlik olduğundan erkən diaqnostika skolioz həkiminin müalicədə daha yüksək nəticə əldə etməsinə şərait yaradır.
Skolioz həkimi müalicəni hansı üsullarla aparır?
Skolioz həkimi müalicəni əyriliyin dərəcəsinə uyğun olaraq müəyyənləşdirir. Yüngül skolioz hallarında fizioterapiya, kürək əzələlərini gücləndirən xüsusi idman proqramları və uyğun duruş texnikaları kifayət edə bilər. Mərkəzi və ağır hallarda skolioz həkimi breys (korset) müalicəsi tətbiq edir. Bu müalicə onurğanın daha çox əyilməsinin qarşısını almaq üçün ən effektiv üsullardan biridir. Çox ağır əyriliklərdə isə skolioz həkimi əməliyyat seçimi ilə xəstənin onurğa balansını bərpa edir. Müalicə planı hər zaman fərdi yanaşma ilə hazırlanır.
Skolioz həkimi seçərkən nələrə diqqət edilməlidir?
Skolioz həkimi seçilərkən həkimin təcrübəsi, istifadə etdiyi diaqnostik metodların dəqiqliyi, müasir müalicə üsullarına bələdliyi və xəstələrlə yanaşma tərzi əsas meyarlardır. Xəstələr adətən izahlı, diqqətli və müalicə prosesini sadə şəkildə izah edən mütəxəssisləri daha etibarlı skolioz həkimi kimi qiymətləndirirlər. Uşaqlarda və yeniyetmələrdə skolioz daha sürətlə irəlilədiyindən pediatrik təcrübəyə malik skolioz həkimi seçmək xüsusilə vacibdir.
Skolioz dərəcələri necə müəyyən edilir və nəyi göstərir?
Skolioz dərəcələri onurğanın yana əyilməsinin nə qədər olduğunu göstərən ən vacib ölçü meyarıdır. Həkimlər rentgen görüntüsündə əyriliyin bucağını (“Cobb bucağı”) ölçərək skolioz dərəcələri haqqında dəqiq məlumat verirlər. Ümumiyyətlə skolioz dərəcələri belə qiymətləndirilir:
1-ci dərəcəli skolioz – 10–20° arasında yüngül əyrilik,
2 dərəcəli skolioz – 20–40° arasında orta səviyyəli əyrilik,
40°-dən yuxarı ciddi deformasiya hesab olunur.
Skolioz dərəcələri artdıqca müalicə yanaşması da dəyişir və nəzarət daha ciddi şəkildə aparılır. Erkən mərhələdə skolioz dərəcələri nə qədər kiçik olarsa, müalicə nəticəsi də o qədər uğurlu olur.
Skolioz üçün idman hərəkətləri hansı hallarda kömək edir?
Skolioz üçün idman hərəkətləri yüngül və orta dərəcəli əyriliklərdə ən təsirli müalicə üsullarından biridir. Xüsusi nəfəs texnikaları, simmetrik və asimmetrik əzələ gücləndirmə hərəkətləri onurğanın düzləşməsinə kömək edir. Skolioz idmanları həm duruşu düzəldir, həm də kürək əzələlərinin balansını artırır. Lakin skolioz üçün idman hərəkətləri hər pasiyent üçün fərdi şəkildə seçilməlidir, çünki yanlış hərəkətlər əyriliyi daha da artıra bilər. Buna görə mütəxəssis nəzarəti olmadan skolioz üçün idman hərəkətləri etmək məsləhət görülmür.
Uşaqlarda skolioz müalicəsi necə aparılır?
Uşaqlarda skolioz müalicəsi daha diqqətli şəkildə qurulur, çünki uşaq onurğası böyümə dövründə sürətlə dəyişə bilər. Skolioz dərəcələri uşaqlarda daha tez irəlilədiyi üçün erkən diaqnostika əsas rol oynayır. 1-ci dərəcəli skolioz olan uşaqlarda müalicə əsasən fizioterapiya və skolioz idmanları ilə aparılır. 2 dərəcəli skolioz zamanı korset müalicəsi və xüsusi proqramlaşdırılmış məşqlər tətbiq edilir. Uşaqlarda skolioz müalicəsi nə qədər erkən başlasa, əməliyyata ehtiyac bir o qədər azalır və düzgün duruş formalaşması daha uğurlu olur.
Skolioz əməliyyatı qiyməti nədən asılıdır?
Skolioz əməliyyatı qiyməti xəstəliyin dərəcəsi, istifadə olunan implantlar, əməliyyatın mürəkkəbliyi və seçilən klinikanın avadanlıq səviyyəsinə görə dəyişir. Skolioz əməliyyatı qiyməti adətən yüksək texnologiya və uzun müddətli cərrahi proses tələb etdiyi üçün daha geniş intervalda olur. Ağır dərəcəli skoliozlarda əməliyyat onurğanın bərpası üçün yeganə çıxış yolu ola bilər. Xəstəliyin dərəcəsi artdıqca həm əməliyyat müddəti, həm də skolioz əməliyyatı qiyməti dəyişə bilir. Ən dəqiq qiymət yalnız müayinə və rentgen nəticələrindən sonra təyin olunur.
Skolioz idmanları hansı məqsədlə edilir?
Skolioz idmanları onurğanın stabilliyini artırmaq, əzələ balansını bərpa etmək və duruş pozuntularını azaltmaq üçün tətbiq olunur. Skolioz idmanları həmçinin ağrını azaldır və onurğanın daha da əyilməsinin qarşısını alır. Xüsusilə 1-ci dərəcəli skolioz və 2 dərəcəli skolioz üçün düzgün seçilmiş skolioz idmanları çox təsirlidir. Həkim və fizioterapevt nəzarəti ilə edilən skolioz idmanları müalicənin ən vacib hissələrindən biridir.
