Xristofor Kolumb haqqında məlumat
Xristofor Kolumb (İspan dilində: Cristóbal Colón) — 1451-ci ildə Cenovada (indiki İtaliya) doğulmuş, 1506-cı ildə İspaniyada vəfat etmiş məşhur dənizçi və kəşfiyyatçıdır. Kolumbun adını tarixdə qızıl dəniz yolunun kəşf olunmasında və Yeni Dünya ilə əlaqələrin başlanmasında əvəzsiz rolu olduğu üçün böyük əhəmiyyət kəsb edir. Onun kəşfləri, dünya tarixində yeni dövrün başlanğıcı sayılır və Qərbi Yarımkürənin kəşfi ilə bağlı aparılan tədqiqatlar hələ də önəmli sayılır.
Kolumbun həyatının erkən dövrləri:
Xristofor Kolumb 1451-ci il oktyabrın 31-də Cenovada (indiki İtaliya) anadan olub. Cenova, o dövrdə İtaliya şəhər-dövlətlərindən biri idi və Kolumbun ailəsi ticarətlə məşğul olan bir ailə idi. Kolumb dənizlə maraqlanmağa çox erkən yaşlarda başlamış və bu sahəyə olan marağı onu gənc yaşlarından dənizçi olmağa yönəltmişdir. Cenovada təhsilini tamamladıqdan sonra Kolumb müxtəlif gəmiçilik işlərində çalışmağa başlamışdır.
Kolumbun kəşfləri: Amerikanın kəşfi və "Yeni Dünya"
Xristofor Kolumbun ən çox tanınan fəaliyyəti 1492-ci ildəki səfəridir. İspaniya Krallığının kraliçası İzyabela və Kral Fernando ona Yeni Yerin kəşfi üçün maliyyə dəstəyi verərək, Kolumbun Atlantik okeanını keçməsini təmin etdilər. O, bu səyahətə çıxarkən Asiyaya yeni ticarət yolları tapmaq məqsədi güdürdü. 1492-ci il avqustun 3-də "Santa Maria", "Pinta" və "Niña" adlı üç gəmi ilə yola çıxdı.
1492-ci ilin oktyabrında Kolumb Karib dənizində yerləşən bir adaya — həm də özünün düşündüyü Asiyanın sahillərinə deyil, tamamilə yeni bir torpağa çatdı. Bu torpaq, indi "Yeni Dünya" olaraq tanınan Amerika qitəsinin bir hissəsi idi. Kolumb, bu torpaqların Hindistana yaxın olduğuna inanaraq, bu yerə "Hind adaları" adını verdi. Bu kəşf, sonradan Avropanın Amerika qitəsini tanıması və onunla ticarət əlaqələrinin qurulmasına yol açdı.
Sonrakı kəşfiyyat və fəaliyyəti:
Kolumb, özünün düşündüyü "Hind adaları"nı tapmaq üçün daha bir neçə səfər həyata keçirdi. O, 1493-cü ildə ikinci, 1498-ci ildə üçüncü və 1502-ci ildə dördüncü səfərini reallaşdırmışdır. Hər bir səfərində o, yeni adalar və torpaqlar aşkar etmiş və Yeni Dünya haqqında məlumatı artırmışdır.
Ancaq Kolumbun kəşfləri bəzən yanlış başa düşüldü. O, həyatı boyunca Asiyaya yeni bir yol tapdığını düşündü və buna görə də son dərəcə bədbinliklə qarşılandı. O, Amerikanın yeni qitə olduğunu və böyük bir yer olduğunu anlamadı və buna görə də ömrü boyu öz kəşflərinə əsl qiymət verilmədi.
Kolumbun müasir tarixdəki rolu:
Kolumbun kəşfiyyatları, tarixçilər tərəfindən böyük əhəmiyyətə malikdir, çünki onlar Avropa ilə Amerika arasında ilk müstəqil əlaqələri yaratdı. Kolumbun səyahətləri, daha sonra Qərbi Yarımkürədəki kolonial dövrün başlanğıcını qoydu.
Eyni zamanda, Kolumbun Amerikanin kesfinin həm müsbət, həm də mənfi tərəfləri var. O, Amerika torpaqlarını kəşf etmək və Avropaya yeni resurslar gətirmək məqsədilə bir çox ticarət əlaqələri yaratmış olsa da, Avropa mədəniyyətinin və kolonial siyasətinin yerli xalqlara təsirinə görə tənqidlərə də məruz qalmışdır. Kolumbun gəlişi ilə Amerika yerlilərinin həyat tərzi, mədəniyyəti və iqtisadiyyatı ciddi şəkildə dəyişmiş, kolonializm və qulluq sistemi ilə bağlı ciddi sosial problemlər yaranmışdır.
Xristofor Kolumbun irsi:
Kolumbun kəşfləri, onun dövründə bəlkə də heç kəsin təsəvvür edə bilməyəcəyi ölçüdə böyük bir dəyişiklik yarattı. Bununla belə, Kolumb haqqında mübahisələr hələ də davam edir. Onun kəşfləri bəzən qələbə kimi qeyd edilir, lakin bəziləri Kolumbu Amerika yerlilərinin faciəvi taleyinə səbəb olan şəxs olaraq görürlər.
Son nəticədə, Xristofor Kolumb dünya tarixində öz yerini kəşfləri ilə möhkəmləndirdi. O, dünyanın xəritəsini yenidən yazdı və Avropadan Amerika qitələrinə uzunmüddətli ticarət və mədəni əlaqələrin başlanmasına səbəb oldu. Onun səyahətləri, xüsusən 1492-ci il, müasir dövrün ən mühüm hadisələrindən biri hesab edilir.
