Beynəlxalq qadınlar bayramı necə yaranıb? 8 Martın tarixçəsi necədir?
8 Mart dünya qadınlar günü və ya başqa adla dünya işçi qadınlar günüdür. Qadın hüququları dünyanın hər yerində gündəm mövzusudur. Bəs 8 mart necə ortaya çıxıb? Bu bir bayramdır, yoxsa etiraz?
Dünyada coşğuyla qeyd olunan '8 Mart Beynəlxalq Qadınlar Günü'nün tarixi 1800-cü illərə gedib çıxır. Bəs niyə 8 Martda qadınlar bayramı?
1857-ci ildə ABŞ-da tekstil fabrikində başlayan tətil nəticəsində Beynəlxalq Qadınlar Günü 120 nəfərin ölümü ilə ortaya çıxsa da, ölkəmizdə ilk dəfə olaraq “İşçi Qadınlar Günü” kimi qeyd olunmağa başlandı. 1921. Budur onun əhəmiyyəti və Beynəlxalq Qadınlar Gününün tarixi haqqında hekayə!
Beynəlxalq qadınlar günü 100 ildən çoxdur mövcuddur. Hər il gündəm fərqli olur. Bu il isə 30-dan çox ölkədə tətilə çıxmaq aksiyaları təşkil olunur.
Nə zaman başlayıb?
Almaniya Sosial Demokrat Partiyasının liderlərindən biri olan Klara Setkin ABŞ-da həlak olan qadın işçilərin xatirəsinə 8 Martın "Beynəlxalq Qadınlar Günü" kimi qeyd olunmasını təklif edib. On il sonra, 1921-ci ildə Üçüncü Beynəlxalq Qadınlar Konfransında günün adı dəyişdirilərək “Beynəlxalq İşçi Qadınlar Günü” kimi qeyd olundu.
Dünya qadınlar gününün kökü işçi hüquqları hərəkatlarına gedib çıxır. 8 Mart BMT tərəfindən rəsmən beynəlxalq qadınlar bayramı elan olunub.
8 Martın tarixi 1908-ci ilə, Nyu-Yorkda 15 min işçi qadının yüksək maaş və seçim haqqı tələb etmələrinə əsaslanır.
1910-cı ildə Kopenhagendə toplanan Beynəlxalq İşçi Qadınlar Konfrasında dünya qadınlar günü fikri irəli sürüldü. Konfransa 17 ölkədən qatılan 100 qadın Klara Setkinin təklifini qəbul etdi.
İlk beynəlxalq tədbirlər isə 1911-ci ildə Avstriya, Danimarka və İsveçrədə təşkil olundu. Ümumdünya qadınlar gününün 100 illiyi böyük tədbirlərlə qeyd edildi.
1975-ci ildə BMT dünya qadınlar gününü qəbul etdi və hər il özəl bir məsələ müəyyənləşdirdi. 1996-cı ildə müəyyən olunan ilk sloqan “Keçmişi qeyd etmək, gələcəyi planlaşdırmaq” şəklindəydi. Bu ilin sloqanısa “İş həyatını dəyişdirən qadınlar: 2030-cu ilə qədər bərabərlik” formasındadır.
BMT-nin hesabatlarına görə əmək qabiliyyətli qadınların yalnız yarısı işləyir.
Dünya qadınlar günündə qadınların cəmiyyətdə, siyasətdə və iş həyatında əldə etdiyi uğurları qeyd olunur. Lakin 8 Martın kökləri hələ də özünü göstərir. Qadınlar bayramında cinsi bərabərlik vurğulanır və etirazlar edilir.
Bəs niyə 8 Mart?
- Dünya qadınlar günü ideyasını meydana çıxaran Klara Setkinin ağlında dəqiq bir tarix yox idi.
- I Dünya müharibəsi zamanı, 1917-ci ildə rus işçi qadınlar “Çörək və sülh istəyirik” şüarları ilə küçələrə axışdı.
- Etirazların 4-cü günündə Rusiya çarı taxtdan endirildi. Qurulan müvəqqəti hökumət qadınlara seçmək hüququ verdi.
- Rusiyadakı qadın etirazlarının başlanğıcı Jülyen təqvimə görə 23 fevralda oldu. Miladi təqvimə görə bu gün martın 8-nə təsadüf edir.
DÜNYA QADINLAR GÜNÜ MESAJLARI
Dünyada, ölkəmizdə və üzvlərimiz arasında çalışan qadınlarımızın 8 Mart Beynəlxalq Qadınlar Gününü təbrik edir, sevgi və hörmətimi bildirirəm.
8 Mart Beynəlxalq Qadınlar Günündə dəyərli türk və dünya qadınlarına sağlamlıq və xoşbəxtlik dolu gələcək arzulayıram.
Mən əslində sizin kiçik bir surətinizəm. İnşallah mən də sizin kimi sevən olacam Qadınlar gününüz mübarək.
Od qarşısında xarab olmayan qızıl, qızıl qarşısında xarab olmayan qadın; Qadınlar gününüz mübarək.
Qadınlar gününü təbrik edir, sevgi və hörmətimi bildirirəm.
