Günəş sistemi haqqında 25 maraqlı fakt
Günəş sistemi 4,5 milyard il əvvəl tarixi olan planetlərin, cırtdan planetlərin, peyklərin, asteroidlərin, kometlərin və digər göy cisimlərinin yerləşdiyi sistemdir. Sistemin tam mərkəzində onu yaradan Günəş yerləşir. Bu nəhəng boşluq haqqında maraqlı faktları təqdim edirik.
1. Kosmosda "243 Ida" adlı öz peyki olan bir asteroid var.
2. Plutonun indiyə qədər əldə olunan ən dəqiq fotosu.
3. Bu, "Star Wars"dakı "Death Star" deyil. Bura Saturnun peyki Mimas və Günəş sistemindəki ən ağır krater izinə sahib olan cisimdir.
4. Ganymede, Günəş Sistemindəki ən böyük peykdir. Ganymede Yupiterin əvəzinə Günəşin ətrafında fırlansaydı, sistemdəki ən kiçik planet olmazdı. Çünki Merkuri daha kiçikdir.
5. Alimlər Saturnun ətrafında başqa bir halqa kəşf ediblər. Ancaq bu halqa yalnız infraqırmızı kameralarla müşahidə edilə bilər.
6. Eris, Günəş Sistemindəki ən böyük cırtdan planetdir və bu planetin Günəş ətrafında dövr etməsi Plutonunkundan 3 dəfə çoxdur.
7. Buna baxmayaraq, Eris günəş sistemindəki ən uzaq obyekt deyil. Mükafat bu baxımdan "Oort Buludları"na düşür.
8. Oort Buludları trilyonlarla buzlaq quruluşunu ehtiva edən bir halqadır və Erisdən 2000 dəfə daha uzaqdır.
9. Əslində Oort Buludlarının uc nöqtələrində olan cisimlərin Günəşdəkilərlə müqayisədə digər ulduzların cazibə qüvvələrindən daha çox təsirləndiyi düşünülür.
10. Saturnun peyklərindən biri olan Hyperion, Günəş Sistemində kürə olmayan ən böyük peykdir. Sıxlığı suyun sıxlığının yarısına bərabərdir.
11. Günəş sistemində bu cür başqa bir obyektin olub-olmadığı ilə bağlı suala cavab belədir: Saturn da suya qoyulsaydı, üzərdi.
12. Ceres, Günəş sisteminin əsas hissəsi olan və Günəşə Neptundan daha yaxın olan yeganə cırtdan planetdir.
13. Ceres, Mars ilə Yupiter arasındakı asteroid qurşağı arasında yerləşir və əslində asteroid qurşağındakı cisimlərin 1/3 hissəsindən ibarətdir.
14. Ceres, səthinin altında Yer kürəsindən daha çox şirin su saxlayır.
15. Günəş sistemindəki bütün bu cisimlərə baxmayaraq, ümumi kütlənin 99.8%-i Günəşdən ibarətdir.
16. Qalan 0,2%-in çoxu isə Yupiterin payına düşür.
17. Günəş kütləvi şəkildə böyük olmasına baxmayaraq, həcmi başqa cürdür. Həcminə görə Günəş sistemin trilyonda birini təşkil edir. Qalan hissəsi "Qaranlıq maddə" adlı nəhəng bir boşluqdan ibarətdir.
18. Konkret bir misal gətirək: Günəş ağ qan hüceyrəsidirsə, geriyə qalanını ABŞ-ın ərazisi təşkil edir.
19. Yupiter bütün planetlərin ən böyük okeanına sahibdir. Alimlərin fərziyyəsinə görə, planetdəki qazların mayeləşməsi nəticəsində əmələ gələn bu okeanların dərinliyi 40 min km-dən çoxdur.
20. Sizə Eris və Ceres adlı iki cırtdan planet haqqında danışdıq. Erisin kəşfindən sonra elm adamları "planet" sözünü dəyişdirdilər və bununla da Pluton cırtdan planetlər kateqoriyasına daxil oldu.
21. Digər iki cırtdan planet isə Haumea və Makemakedir.
22. Merkuri Günəşə daha yaxın olsa da, Venera atmosferi olmadığı üçün daha istidir.
23. Venera, Günəş Sistemindəki çirkin ördək balasıdır, çünki əks istiqamətdə fırlanan tək planetdir.
24. Venerada bir gün Yerdəki bir ildən daha uzundur.
25. Biz nəzəri olaraq Günəşdə yaşayırıq. Əlbəttə, görünməyən hissədə. Günəşin xarici atmosferi olan Heliosferin genişliyinin Neptuna qədər olduğu düşünülür.
