İnsomnia (Yuxusuzluq) nədir?
İnsomnia yuxusuzluq xəstəliyi adlandırılır. Bu xəstəlik yuxu problemi ilə əlaqədardır. İnsomnia problemi olan insanlar yatağa girdikdən sonra gözlərini yuma bilmirlər. Müxtəlif istiqamətlərə dönərək yuxuya keçməyə çalışırlar, ancaq alınmır.
Yuxusuzluq 3 fərqli şəkildə görülür. Bunlar keçici yuxusuzluq, qısa müddətli yuxusuzluq və xroniki yuxusuzluqdur. Bir neçə gecə yata bilməmək problemi müvəqqəti bir haldır, 1-3 həftə ərzində olduqda isə bu, yuxusuzluq xəstəliyidir. Bu vəziyyət uzun müddət yaşanarsa, xroniki hala çevrilir. İnsomnia xronikidirsə, bu insana mənfi təsir edir. Bu xəstəlik insanın təbii tarazlığını müxtəlif yollarla pozur. Bu xəstəliyin müalicəsi də insanı yora bilər. İnsomnia müxtəlif səbəblərdən yarana bilər.
Yuxusuzluğun simptomları
Narahatlıq və ya əsəbilik
Konsentrasiya çətinlikləri
Depressiv əhval-ruhiyyə
Yuxuya keçmək çətinliyi
Gün ərzində yuxulamaq
Yorğunluq
İş və ya məktəb performansının azalması
İnsomnia, yəni yuxusuzluq xəstəliyi müxtəlif yollarla ortaya çıxır. İlk simptomları yuxuya keçə bilməmək və yatmaqda çətinlik çəkməkdir. İnsanlar əsəbilik və narahatlıq keçirirlər. Bu, depressiv əhval-ruhiyyəyə səbəb olur. İnsanlarda konsentrasiya çətinlikləri yaşanır. Gün ərzində tez-tez yuxulamaq da əsas əlamətlərdən biridir.
Yuxusuzluğun səbəbləri
- Alkoqol istifadəsi
- Narahatlıq və həyəcan
- Müəyyən dərmanlar
- Çox işləmək
- Qəhvə və ya digər kofeinli içkilər içmək
- Gurultu, işıq və ya istilik kimi ətraf mühit təsirləri
- Stress
İnsomnia xəstəliyi bir çox səbəbdən meydana gəlir. Bunlar ilk növbədə psixoloji səbəblər daxildir. Psixoloji səbəblər bir -birindən fərqlənir. Stress altında olan insanlar daimi yuxu problemlərindən əziyyət çəkirlər. Narahatlıq və qorxu da yuxunun qaçmasına səbəb olur.
Alkoqol istifadəsi də yuxusuzluq xəstəliyinə gətirib çıxara bilər. Bəzi dərmanların fərqli yan təsirləri var. Bu yan təsirlər hər bir insanda özünü fərqli şəkildə göstərir. Tərkibində kofein olan içkilər, stimullaşdırıcı qidalar da yuxusuzluq problemi yarada bilər. Gecə növbəsində işləmək yuxu balansını pozur və yuxusuzluq probleminə səbəb olur. Düzgün və sağlam yuxu üçün yatılacaq yer önəmlidir. Bu səbəbdən səs-küy, işıq, yüksəktemperatur və narahat yataqlar bu xəstəliyə səbəb olan amillər arasındadır.
İnsomnianın, yəni yuxusuzluğun müalicəsi
Yuxusuzluğun müalicəsində xəstəliyin səbəb olduğu faktorlar önəmlidir. Bu səbəbdən əvvəlcə bu xəstəliyin səbəbləri araşdırılmalı və müalicə edilməlidir. İnsomnia xəstəliyi yuxu mütəxəssisləri, psixoloqlar və ya psixiatrlar tərəfindən müalicə edilməlidir. Yuxusuzluq bir çox səbəbdən baş verir. Xəstənin psixoloji və fiziki qiymətləndirilməsi mütəxəssislər tərəfindən aparılmalıdır. Psixoloji səbəblərdən dolayı yuxuya keçə bilməmək psixoloqlar və ya psixiatrlar tərəfindən müalicə olunur. Bu müalicə üsulunda adətən insana psixoloji dəstək verilir. Bundan əlavə, dərman müalicəsi də tətbiq olunur. Dərman müalicəsi 3-4 həftəlik bir prosesdir. İnsomnia xəstəliyinin müalicəsi müalicəsi həkim tərəfindən tövsiyə edildiyi formada davam etdirilməlidir. Qəti nəticələr əldə etmək üçün müalicə prosesi davamlı olmalıdır.
