Şizofreniya nədən yaranır və necə müalicə olunur?
Şizofreniyanın erkən diaqnozu çox vacibdir. Bu xəstəlik daha çox halüsinasiyalar, qorxu və paranoyalardan ibarətdir. Seriallarda, filmlərdə şizofreniya xəstələri aqressiv şəkildə göstərilsə də, real həyatda belə deyil.
Şizofreniya xəstələrində şiddətə meyl o qədər də müşahidə olunmur. Bu xəstələrə erkən diaqnoz qoyulduqda və lazımi müalicələrlə dəstəkləndikdə, şəxsi və ictimai həyatlarını təkbaşına və ya ailələri ilə birlikdə normal şəkildə davam etdirə bilərlər.
Şizofreniya xəstəliyi kəskinləşmə və zəifləmə prosesini təkrarlayır. Xəstələr kəskinləşmə dönəmində reallıqla qeyri-reallığın qarışmasını halını yaşayırlar. Bu vəziyyət psixoz adlanır. Şizofreniya ən ağır psixotik xəstəliklərdən biridir.Şizofreniyanın səbəbləri nələrdir?
Şizofreniyanın dəqiq səbəbi müəyyən edilməyib. Beynin quruluşunun kimyəvi hissəsindəki pozğunluqların genetik və ətraf mühit faktorları ilə bağlı olduğunu deyə bilərik. Başqa sözlə desək, bu, genetikada olan, lakin yuxuya keçmiş bir xəstəlikdir; həyatın müəyyən dövründə öz-özünə oyana bilər və ya ətraf mühit faktoru bu xəstəliyi oyandıra bilər. Bu səbəbdən ailəsində psixotik pozğunluğu olan insanlarda bu xəstəliyə daha çox rast gəlinir.
Şizofreniya necə müalicə olunur?
Şizofreniya kəskin deyil, xroniki bir xəstəlikdir. Bu səbəblə verilən dərmanlarla əlamətlər böyük ölçüdə aradan qaldırıla bilər. Beləliklə, insan normal həyatına davam edir. Ancaq bu müalicə ömür boyu davam etməlidir. Dərman müalicəsi sayəsində insanda bu xəstəliyin əlamətlərini minimuma endirmək və sağlam fərdlərə yaxın sosial, psixoloji və fiziki baxımdan normal həyat sürmək hədəflənir. Digər məqsəd isə dərmanların dozalarını minimuma endirərək dərmanlara qarşı immunitet qazanılmasının qarşısını almaqdır.
Xəstə mütəmadi olaraq psixiatrlar tərəfindən yoxlanılmalıdır. Bununla belə, lazım gəldikdə, dərmanın istifadə müddətini, növünü və dozasını dəyişmək olar. Bu cür dərmanların təsirinin görünməsi bir aya qədər çəkə bilər. Dərmanlar ciddi yan təsirlərə səbəb olur. Buna görə də xəstələr bu dərmanları istifadə etmək istəməyə bilərlər. Bu vəziyyətdə xəstə ilə əməkdaşlıq etmək çox vacibdir. Bununla belə, əməkdaşlıq edə bilməyən və dərmanı istifadə etməmək üçün müqavimət göstərən xəstələrə dərman inyeksiya yolu ilə də verilə bilər.
Təkcə dərman müalicəsi kifayət deyil. Bundan əlavə, xəstəyə fərdi psixoloji müalicələr, ailə terapiyaları, sosial bacarıq terapiyaları və peşə terapiyaları kimi əlavə müalicələr tətbiq edilməlidir. Düzgün müalicə və davamlı nəzarət ilə xəstələr ahəngdar və məhsuldar bir həyat sürə bilərlər. Buna görə erkən diaqnoz çox vacibdir.
Ailə üzvlərində bu xəstəliyin əlamətləri olan insanların dərhal müayinədən keçirilməsi böyük əhəmiyyət kəsb edir. Şizofreniya ciddi bir xəstəlikdir və davamlı müalicə tələb edir. Çox tez-tez təkrarlandıqdaa, müalicə olunmadıqda və xroniki olduqdaa, beyində qalıcı dəyişikliklərə səbəb olur. Şizofreniyada erkən diaqnoz və müalicə çox vacibdir. Eyni zamanda, peşəkar dəstək olmadan çox pis nəticələrə səbəb olur. Buna görə, həkim nəzarəti altında müalicə prosesinin aparılması böyük əhəmiyyət kəsb edir.
[xeberdarliq]
