Revmatizm nədir?
Revmatizm nədir? – Əlamətləri, analizləri və müalicə yolları haqqında ən geniş izah
Revmatizm nədir sualı həm böyükləri, həm gəncləri, həm də yaşlı insanları maraqlandıran mövzulardan biridir. Revmatizm bədəndə oynaq və əzələ toxumalarında yaranan iltihabi proseslərlə əlaqədar olan geniş xəstəlik qrupudur. Bu xəstəliklərin çoxu immun sisteminin öz toxumalarına qarşı həddindən artıq reaksiya verməsi səbəbindən baş verir. Revmatizmin bir çox növü mövcuddur və onların hər biri bədəndə fərqli bölgələrə təsir göstərir. Bəzən revmatizm yalnız əllərdə və dizlərdə görülür, bəzən isə ayaqda revmatizm əlamətləri özünü daha güclü göstərir.
Revmatizmin yalnız bir forma və ya bir səbəbi yoxdur. Stress, irsiyyət, keçirilmiş infeksiyalar, soyuq hava, həddindən artıq yorğunluq və immun sisteminin zəifləməsi revmatizmin yaranmasına şərait yarada bilər. Buna görə revmatizm nədir sualına verilən cavab həm geniş, həm də insanın həyat tərzinə uyğun şəkildə qiymətləndirilməlidir.
Ayaqda revmatizm əlamətləri nədir və necə tanınır?
Revmatizm haqqında danışarkən insanların ən çox şikayət etdiyi problemlərdən biri məhz ayaqda revmatizm əlamətləriolur. Ayaqlarda yaranan ağrılar, şişkinlik, səhər sərtliyi və hərəkət zamanı yaranan yanma hissi revmatizmin ən nəzərə çarpan əlamətlərindəndir. Ayaqda revmatizm əlamətləri çox vaxt topuqda, dizdə və ayaqüstü çox zaman alan peşələrdə daha çox hiss olunur. Bu əlamətlər xüsusilə səhər oyandıqda güclü olur və insanın addım atmasını belə çətinləşdirə bilir.
Ayaqda revmatizm əlamətləri yalnız ağrı ilə məhdudlaşmır. Bəzən ayaqda uyuşma, hərəkət zamanı güc itkisi və oynaqlarda qızartı da müşahidə edilir. Xroniki iltihab davam etdikcə ayaqda revmatizm əlamətləri artmağa və insanın gündəlik həyat keyfiyyətini zəiflətməyə başlayır. Buna görə vaxtında həkimə müraciət etmək çox vacibdir.
Revmatizm müalicəsi necə planlanır?
Revmatizm müalicəsi xəstəliyin növündən, mərhələsindən və xəstənin həyat tərzindən asılı olaraq tənzimlənir. Bir çox insanda müalicə dərmanlar, fizioterapiya və həyat tərzinə dəyişikliklərlə aparılır. Erken diaqnoz qoyulanda revmatizm müalicəsi daha təsirli olur. Həkimlər ilk olaraq iltihabı azaltmağa və oynaqların funksiyasını yaxşılaşdırmağa çalışırlar.
Revmatizm müalicəsi zamanı həm ağrını, həm də iltihabı azaltmaq üçün müxtəlif dərman növləri istifadə edilir. Hərəkətliliyin artırılması üçün fizioterapiya, isidici kompresslər və xüsusi məşqlər də terapiyaya daxil edilir. Bəzən həkimlər xəstəyə öz həyat tərzində dəyişiklik etməyi də tövsiyə edirlər. Daha çox su içmək, düzgün qidalanmaq və yorucu hərəkətlərdən uzaq durmaq revmatizm müalicəsi prosesinin əsas hissəsidir.
Revmatizm dərmanları hansılardır və nə üçün istifadə olunur?
Revmatizm xəstələrinin böyük bir qismi ağrının azaldılması və iltihabın qarşısının alınması üçün revmatizm dərmanlarıistifadə edir. Bu dərmanlar həkim tərəfindən təyin olunur və nə qədər davam etdiriləcəyinə həkim qərar verir. Revmatizm dərmanları adətən üç əsas kateqoriyaya bölünür: iltihabəleyhinə dərmanlar, immun sistemi tənzimləyən preparatlar və ağrıkəsicilər.
Revmatizm dərmanları oynaqlarda yaranmış şişkinliyi azaldır, hərəkət zamanı yaranan ağrını yüngülləşdirir və xəstənin daha rahat hərəkət etməsinə şərait yaradır. Əgər xəstəlik autoimmun qaynaqlıdırsa, həkim immun sistemini tənzimləyən və iltihab proseslərini dayandıran dərmanlardan istifadə edir. Bəzən müalicə uzunmüddətli olur və revmatizm dərmanları müntəzəm qəbul edilməlidir.
Revmatizm üçün iynə nə zaman istifadə olunur?
Bəzi xəstələrdə iltihab o qədər güclü olur ki, ağızdan qəbul edilən dərmanlar kifayət etmir. Belə hallarda revmatizm üçün iynə müalicəsi tətbiq olunur. Revmatizm üçün iynə adətən kortikosteroid tərkibli olur və birbaşa iltihablı nahiyəyə vurulur. Bu iynə qısa zamanda ağrını azaldır, şişkinliyi aradan qaldırır və xəstənin rahat hərəkət etməsinə kömək edir.
Həkim tərəfindən vurulan revmatizm üçün iynə çox vaxt kəskin dövrlərdə tətbiq edilir. Bu müalicə o qədər təsirlidir ki, bir çox insan iynədən sonra uzun müddət özünü daha yaxşı hiss edir. Lakin onu həkim nəzarəti olmadan istifadə etmək olmaz. Çünki revmatizm üçün iynə düzgün istifadə edilməzsə yan təsir yarada bilər.
Revmatizm qan analizi necə aparılır və nəyi göstərir?
Revmatizmin diaqnozu üçün ən vacib addımlardan biri də revmatizm qan analizidir. Revmatizm qan analizi bədəndə iltihabın aktiv olub olmadığını göstərən göstəriciləri ölçür. Bu analizlər arasında ESR, CRP, revmatik faktor və anti-CCP testləri xüsusi yer tutur. Revmatizm qan analizi xəstəliyin növünü müəyyənləşdirmək üçün çox önəmlidir.
Bəzən revmatizm qan analizi normal nəticə göstərə bilər, lakin xəstədə aydın revmatizm əlamətləri var. Bu halda həkim əlavə görüntüləmə metodlarından istifadə edir. Revmatizm qan analizi həm xəstəliyin nə qədər aktiv olduğunu, həm də müalicənin effektini izləmək üçün aparılır.
Ürəkdə revmatizm necə yaranır və nə üçün təhlükəlidir?
Revmatizm yalnız oynaqlara təsir etmir, bəzi hallarda ürəkdə revmatizm də yarana bilər. Ürəkdə revmatizm daha çox uşaqlıq dövründə keçirilmış streptokokk infeksiyasından sonra yaranır. Bu vəziyyət revmatik qızdırma kimi tanınır və ürək qapaqlarında zədələnmələr yarada bilər. Ürəkdə revmatizm müalicəsi düzgün aparılmasa zamanla ciddi ürək problemlərinə yol aça bilər.
Ürəkdə revmatizm əlamətləri arasında nəfəs darlığı, sinə ağrısı, yorğunluq və ürək döyüntüsünün artması var. Buna görə ürəkdə revmatizm ən təhlükəli revmatik fəsadlardan hesab olunur və həkim nəzarəti mütləqdir.
Revmatizm analizi necə aparılır?
Həkimlərin revmatizm diaqnozu qoymaq üçün istifadə etdiyi üsullardan biri də revmatizm analizidir. Revmatizm analizi təkcə qan testlərindən ibarət deyil; görüntüləmə metodları, MRT, rentgen və fiziki müayinə də bu prosesin bir hissəsidir. Revmatizm analizi xəstəliyin hansı növ olduğunu və hansı mərhələdə olduğunu göstərdiyi üçün müalicənin düzgün planlaşdırılması üçün çox əhəmiyyətlidir.
Bəzi hallarda revmatizm analizi müntəzəm aparılır ki, iltihabın səviyyəsi izlənilə bilsin. Bu analizlərin nəticələri həkimə xəstənin hansı müalicəyə daha yaxşı reaksiya verdiyini anlamaqda kömək edir.
Revmatizmin ev şəraitində müalicəsi mümkündürmü?
Bir çox insan iltihabı azaltmaq üçün revmatizmin ev şəraitində müalicəsi üsullarına maraq göstərir. Revmatizmin ev şəraitində müalicəsi iltihabı birdən-birə yox etməsə də, müəyyən dərəcədə rahatlıq yarada bilər. İsti kompres, bitki çayları, zerdeçal və zəncəfil kimi təbii iltihabəleyhinə qidalar ağrını azalda bilər. Revmatizmin ev şəraitində müalicəsi üçün ən vacib faktor isə yüngül hərəkətlərdir.
Revmatizmin ev şəraitində müalicəsi həkim müalicəsini əvəz edə bilməz, amma müalicənin təsirini artırmaq üçün əlavə olaraq istifadə edilə bilər. Evdə edilən düzgün qidalanma, stressdən uzaq durmaq və nizamlı yatmaq revmatizm əlamətlərinin azalmasına kömək edir.
