Azərbaycanın ilk Milli Qəhrəmanı kimdir?
Azərbaycanın ilk Milli Qəhrəmanı kimdir?
Azərbaycanın ilk Milli Qəhrəmanı kimdir sualı çox insanı maraqlandırır, lakin rəsmi sənədlər bu suala bir nəfərin adını göstərmir. Çünki “Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı” fəxri adı təsis ediləndə bu ad ilk dəfə bir şəxsə yox, birdən çox insana eyni vaxtda verilib. Bu səbəbdən “ilk Milli Qəhrəman” anlayışı tək şəxsi deyil, ilk təltif olunanlar qrupunu ifadə edir.
Azərbaycan Respublikası “Milli Qəhrəman” fəxri adını 25 mart 1992-ci ildə təsis edib. Bu ad Vətən uğrunda göstərilən igidlik və fədakarlığa görə verilən ən ali dövlət təltifidir. Qısa müddət sonra, 6 iyun 1992-ci ildə imzalanan fərmanla ilk dəfə olaraq 11 nəfər bu fəxri ada layiq görülüb. Buna görə də rəsmi tarixə əsasən Azərbaycanın ilk Milli Qəhrəmanları — həmin 11 nəfərdir.
Niyə bir nəfər “ilk Milli Qəhrəman” kimi göstərilmir?
Bəzi insanlarda belə təsəvvür yaranır ki, ilk Milli Qəhrəman tək bir adam olmalıdır. Lakin Azərbaycan qanunvericliyində və ilk fərmanlarda yalnız “ilk təltif olunanlar” ifadəsi mövcuddur. Heç bir rəsmi sənəddə “ilk Milli Qəhrəman filankəsdir” cümləsi yoxdur. Fərmanda bir qrup şəxs birlikdə bu ada layiq görülüb və buna görə “ilk Milli Qəhrəman” bir nəfər deyil.
Bununla belə, ictimaiyyət arasında bəzən müəyyən adlar daha çox tanınır. Məsələn, Məhərrəm Seyidov haqqında çoxlu məlumat və foto yayıldığı üçün o, tez-tez “ilk Milli Qəhrəmanlardan biri” kimi xatırlanır. Ancaq bu, onun tək ilk olması anlamına gəlmir, sadəcə olaraq onun haqqında məlumatlar daha çox yayılıb.
Milli Qəhrəman fəxri adı necə təsis olunub?
1992-ci ilin mart ayında müstəqilliyini yenicə bərpa etmiş Azərbaycan dövləti qəhrəmanlıq göstərmiş şəxsləri dövlət səviyyəsində mükafatlandırmaq məqsədi ilə “Milli Qəhrəman” fəxri adını təsis etdi. Bu qərar Qarabağ müharibəsinin ən ağır dövrlərinə təsadüf edirdi və yüzlərlə insan Vətən uğrunda döyüşürdü. Dövlət həmin insanların şücaətini qiymətləndirmək üçün bu ali mükafatı yaratdı.
Bu ad digər dövlət mükafatlarından fərqli olaraq yalnız ən yüksək fədakarlıq göstərmiş insanlara verilir. Bu səbəbdən Milli Qəhrəman fəxri adı Azərbaycan dövlətinin ən ali mükafatlarından biridir.
İlk təltif olunanlar kimlər idi?
6 iyun 1992-ci il tarixli fərmanla təltif olunan ilk 11 Milli Qəhrəman arasında müxtəlif bölgələrdən olan döyüşçülər vardı. Onlar Qarabağ müharibəsinin ilk mərhələlərində böyük igidlik göstərmiş, torpaqlar uğrunda canlarından keçmiş şəxslər idilər. Onların adları Azərbaycan tarixində əbədi olaraq qəhrəman kimi qalır.
Bu şəxslərin hər biri Vətən uğrunda həyatını fəda etmiş, döyüş yoldaşlarını qorumuş, çətin əməliyyatlarda misilsiz şücaət göstərmişdilər. Hər biri haqqında geniş bioqrafiyalar, sənədlər və xatirələr mövcuddur.
Məhərrəm Seyidov kimdir və niyə tez-tez “ilk” kimi çəkilir?
Məhərrəm Seyidov Qarabağ müharibəsində göstərdiyi igidliklə tanınır və ən çox xatırlanan Milli Qəhrəmanlardan biridir. Onun haqqında məlumatların daha çox yayılması bəzən insanlarda bu təsəvvürü yaradır ki, guya o, “tək birinci Milli Qəhrəman” olub. Amma rəsmi faktlar göstərir ki, o, ilk təltif olunan 11 nəfərdən biridir.
Onun döyüş yolu, göstərdiyi şücaət və vətənpərvərliyi haqqında çox sayda mənbələr mövcuddur. Bu səbəbdən Seyidov adı ictimai yaddaşda “ilklərdən biri” kimi xüsusi yer tutur.
Milli Qəhrəman kimlərə verilir?
Bu ad sıravi qəhrəmanlıq deyil, ən yüksək səviyyədə fədakarlıq tələb edir. Mükafat aşağıdakı hallarda verilir:
Vətən uğrunda canından keçənlərə
Döyüş meydanında misilsiz igidlik göstərənlərə
Azərbaycanın təhlükəsizliyi üçün həyatını riskə atanlara
Mülki insanları xilas etmək üçün özünü fəda edənlərə
Buna görə də Milli Qəhrəman adı yalnız seçilmiş insanlara verilir və hər birinin hekayəsi Azərbaycan tarixinin qürur səhifələrindən biridir.
